Sposoby wykorzystania niezwykle wytrzymałych stali

Każdy, kto choć troszeczkę przykładał się do zadań z chemii w szkole średniej, zauważył z pewnością, że grubo ponad pół układu okresowego Mendelejewa zajmują metale.

Oczywiście nie wszystkie są widywane w codzienności, ale dysproporcja pomiędzy metal i niemetalami tak doskonale dostrzegalna na tablicy okresowej elementów chemicznych bywa równie dobrze dostrzegalna w codziennym życiu. Wystarczy porozglądać się troszkę wokół siebie żeby dostrzec zastosowanie przede wszystkim trzech metali niemal w każdym miejscu. Te trzy substancje to miedź, aluminium i żelazo.

łącznik ciesielski

Autor: ARCHIPELAG
Źródło: ARCHIPELAG

Podczas gdy użycie miedzi jest praktycznie oczywiste i najkorzystniej sprawdza się w najczystszej formie, gdy jej rezystancja (pomiar rezystancji silnika) elektryczna, a do tego jest najczęściej wykorzystywana, jest najmniejsza, tak zastosowanie żelaza i aluminium jest odrobinę mniej jasne i niesie ze sobą znacznie większe pole do popisu. Żelazo jako żelazo, wytapiane z rud żelaza wydzieranych ziemi i kute w kuźniach w podkowy i ostrza już wiele lat temu przestało być wykorzystywane. Prym w niemal każdym użyciu wiedzie stal, czyli żelazo z wyraźną domieszką węgiel. W zależności od ilości węgla, metody hartowania i pozostałych kwestii stal, choć prawie identycznego składu, może mieć całkiem różne właściwości mechaniczne i odróżniać się przede wszystkim ścieralnością i miękkością. Dlaczego nie zmierza się do użycia w każdym miejscu gdzie można maksymalnie odpornej na tarcie stali? Ponieważ pociąga to swojego rodzaju koszt, a znaczy to podatność na utlenianie, czyli skłonność do obrastania rdzą.

grzejnik ze stali nierdzewnej

Autor: Jaga
Źródło: Jaga

To z takich powodów tak wartościowa może być praca firm takich jak Hardox, które zapoczątkowały standard materiału stalowego, znajdując kompromis pomiędzy twardością i skłonnością do utleniania. Jest to bardzo drogi materiał, jednak okazuje się, że potrzebny jest w funkcjonowaniu takich maszyn, jak pługi rolnicze. Lemiesze, czyli noże pługów, jakie biorą na siebie najcięższą pracę, wbijając się w glebę, gdzie trafiają na kamienie i żwir, są odlewane właśnie z takiego rodzaju stali, inaczej niemal po każdym dniu pracy na polu każdy rolnik zmuszony byłby trawić kilka godzin zmieniając lemiesze na następne. To przykład wielu zastosowań, jednak w przemyśle, choćby w motoryzacji czy produkcji odnajduje się znacznie więcej przykładów pracy elementów metalowych, które powinny być możliwie twarde. Z takiej metalu tworzy się bijaki, części silników, kulki łożysk i mnóstwo innych przedmiotów.